جایزه‌ی نوبل ادبیات یکی از پنج جایزه‌ی نوبل است و در اوایل اکتبر هر سال به نویسنده‌ای تعلق می‌گیرد که به گفته‌ی آلفرد نوبل، برجسته‌ترین اثر با گرایش آرمان‌خواهانه را نوشته باشد.
منظور از «اثر» معمولا مجموعه کارهای نویسنده است، اگرچه گاه در متن مربوط به جایزه از آثار مشخص نیز نام برده شده‌است.
برنده‌ی جایزه‌ی نوبل را آکادمی سوئد تعیین می‌کند. اهدای این جایزه‌ی جهانیِ ادبی، از ابتدای قرن بیستم آغاز شد و اولین جایزه، در سال ۱۹۰۱ به سولی پرودوم؛ شاعر و مقاله‌نویس فرانسوی اهدا شد.
در این مقاله از نوار با ما همراه باشید تا به بررسی حوادث و حواشی جایزه نوبل ادبیات و معرفی آثار برنده‌ی این جایزه بپردازیم:
آلفرد نوبل
اولین حاشیه‌ی نوبل ادبیات
پس از اهدای جایزه‌ی نوبل به پرودوم در سال ۱۹۰۱، این انتخاب، به عنوان بدترین انتخاب‌ها در خاطره‌ها ماند، چون در آن زمان لئو تولستوی هنوز زنده بود و منتقدین ادبى از این که با این انتخاب، تولستوى نادیده گرفته شد از آکادمى سوئد دلسرد شدند.
جایزه‌ی نوبل ادبیات طی بیش از یک قرن برگزاری، همواره با جنجال‌های کوچک و بزرگ همراه بوده است. بسیاری از کارشناسان و منتقدان ادبی معتقدند آکادمی نوبل به دلایل سیاسی و غیرادبی، نویسندگان بزرگی را از دریافت این جایزه محروم کرده است که می‌توان به مارسل پروست، جیمز جویس، ولادیمیر ناباکوف و خورخه لوئیس بورخس اشاره کرد.
از مجموع برندگان نوبل ادبیات تا سال ۲۰۰۹، تنها ۲۷ نفر غیراروپایی بوده‌اند و کشوری چون سوئد بیشتر از همه قاره آسیا سابقه کسب نوبل ادبیات را دارد.
چه کسانی از دریافت نوبل ادبیات سرباز زدند؟
در سال ۱۹۶۴ ژان پل سارتر از دریافت نوبل ادبی سرباز زد. در سال ۱۹۷۳ لِ دوک تو رهبر کمونیست ویتنام بصورت مشترک جایزه نوبل را با هنری کیسنجر برای پیمان صلح پاریس دریافت کردند.
کیسنجر جایزه را پذیرفت اما لِ دوک تو، این جایزه را نپذیرفت چرا که معتقد بود هیچ صلح واقعی میان آنها بعد از جنگ ویتنام بوجود نیامده است.
بوریس پاسترناک نویسنده رمان دکتر ژیواگو هم در سال ۱۹۵۸ جایزه ادبی نوبل را تصاحب کرد اما به خاطر فشار دولت شوروی نتوانست آن را قبول کند.
بی‌نصیبی ایران از نوبل ادبیات
در طی میز گردی با حضور دو مترجم معروف و فعال در حوزه‌ی ادبیات؛ کاوه میرعباسی و مهدی غبرایی، اين سوال مطرح شد که چرا نویسندگان و شاعران کشور ما تا کنون موفق به دریافت این جایزه نشده‌اند.
كاوه میرعباسی در پاسخ به این سؤال گفت: یکی از شرایط اولیه‌ای که نویسنده‌ي برنده‌ی جایزه نوبل باید داشته باشد، این است که آثار او به زبان سوئدی ترجمه شده باشد، اما از میان آثار ادبی کشور ما تنها شنیده‌ام «بوف کور» و نوشته‌های هوشنگ مرادی کرمانی به سوئدی ترجمه شده و بخش بزرگی از آثار کشور ما ترجمه نشده‌اند.
مهدی غبرایی در اظهار به این موضوع، گفت: «در سال‌های اخیر در ادبیات‌مان نمونه‌های خوبی را می‌بینیم. اما ما همیشه پشت اسب سوار بوده‌ایم. در حال حاضر کدام نویسنده‌ی ما فراغت دارد که بتواند زمان طولانی بنویسد و اثرش را منتشر کند؟ ما نویسندگانی را می‌بینیم که طرح چند رمان را دارند، اما نمی‌توانند آن را بنویسند.»
غبرایی به نکته‌ی مهم محدودیت نویسندگان ایران اشاره کرد و گفت: ” در شرایطي كه گفته شود، اين را بنويس و اين را ننويس، رمان رشد نمی‌کند. ما تا آمدیم به خودمان بجنبیم، مشروطه پيش آمد و بعد اتفاقات ديگر. این فراغت خاطر کجا برای نويسنده فراهم می‌شود که بنویسد؟ همین‌قدر هم که نوشته می‌شود، نمونه‌های خوب و برجسته‌ای دارد و ما امیدواری داریم. می‌گویند کسی که درد زایمان دارد، زیر سنگ هم شده، می‌زاید. هنر همین است. دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند. “
اين مترجم سپس با بيان اين‌كه جايزه‌ي نوبل بيش‌تر وقت‌ها در سال‌هاي پاياني زندگي نويسنده‌ها به آنها اهدا مي‌شود، گفت: «بهتر است این جایزه در زمانی به نویسندگان یا شاعران داده شود که توان خرج کردن آن را داشته باشند.»
نظر جمال میرصادقی درباره‌ی نوبل ادبیات
جمال میرصادقی گفت: نویسندگان یا شاعران ایران برای دریافت جایزه نوبل، اول از همه باید به جهانیان معرفی شوند، اما متأسفانه ترجمه بد آثار ایرانی، امكان دریافت نوبل را از بین برده است.
جمال میرصادقی – داستان‌نویس- اظهار داشت: «هیچ‌یك از نویسندگان یا شاعران ایرانی تاكنون نامزد جایزه نوبل نشده‌اند و تمام اخبار در این زمینه شایعه است.»
اتفاقات عجیب در جریان نوبل ادبیات
در بین تعداد پرشمار برندگان اروپایی یا به عبارتی برنده‌های سفیدپوستِ جایزه نوبل ادبیات، بالاخره در سال ۱۹۸۶ میلادی، نام یک سیاه‌پوست هم وارد فهرست برندگان شد.
وله سوینکا، نویسنده، شاعر و نمایش نامه‌نویس نیجریه‌ای اولین و در حال حاضر آخرین سیاه‌پوستی است که توانست نوبل ادبیات را از آن خود کند.
از آثار این نویسنده و شاعر، تنها یک نمایش نامه به نام «مرداب‌نشینان» به فارسی ترجمه شده است.
یکی از جنجالی‌ترین برندگان نوبل ادبیات، باب دیلن، خواننده و آهنگ ساز آمریکایی است. انتخاب دیلن به عنوان برنده، تعجب خیلی‌ها را برانگیخت. عده‌ای بر این باور بودند که باب دیلن بیشتر یک موسیقی‌دان است تا یک چهره ادبی. حاشیه‌ها به همین جا ختم نشد و دیلن تماس مسئولان جوایز نوبل را جواب نداد و در نتیجه پایش را به مراسم اعطای جوایز نگذاشت و خیلی خونسرد برای اجرای برنامه راهی لاس وگاس شد.
و اما شگفت‌انگیزترین انتخاب آکادمی نوبل در شاخه ادبیات، به عقیده بسیاری، وینستون چرچیل است که در سال ۱۹۵۳ به این عنوان دست یافت. او در واقع برای جایزه صلح نوبل نامزد بود که به عنوان برنده‌ی نوبل ادبیات معرفی شد.
از آثار برندگان نوبل ادبیات که در سایت یا اپلیکیشن نوار موجود است؛ می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
1- کتاب صوتی مرگ در ونیز
کتاب صوتی مرگ در ونیز، اثر توماس مان نویسنده‌ی آلمانی است که در سال ۱۹۲۹ برنده‌ی جایزه ادبی نوبل شد.
قطعا بخشی از تجربیات زیستی نویسنده در نوشتن این کتاب دخیل بوده، از جمله اقامت یک ماهه توماس مان در شهر لیدو که همان شهری است که شخصیت اصلی داستان به صورت مجانی به آن جا می‌رسد ولی چیزهای گران‌بهایی از دست می‌دهد.
فرو ریختن ارزش‌ها و اصول و اخلاقیات کهن در برابر لجام گسیختگی دنیای نو و مدرن را می‌توان به صورت استعاری از مفاهیم کتاب برداشت کرد.
این کتاب صوتی، بخشی از کتاب‌های جامعه اروپایی قرن بیستم است که دوران جنگ را به تصویر کشیده و درواقع دورانی را روایت می‌کند که شهر ونیز در چهارسویی میان آسیا واروپای گذشته و حال قرار داشته است.
2- کتاب صوتی پیرمرد و دریا
کتاب صوتی پیرمرد و دریا، اثر ارنست همینگوی است که در نگاه اول، به شکل فریب‌آمیزی یک داستان ساده به نظر می‌آید. داستان معمولی یک ماهی‌گیر کوبایی که وارد دشوارترین چالش زندگی خود می‌شود.
این رمان کوتاه اگرچه حجم نسبتا کمی دارد، اما سرشار از درام است و به شکلی تمثیلی، استقامت انسان در سخت‌ترین دوران زندگی را به نمایش می‌گذارد.
همینگوی با خلق سانتیاگو، شخصیت اصلی داستان، یکی از متمایزترین شخصیت‌های ادبیات آمریکا را به تصویر می‌کشد. سانتیاگو شخصیتی است که تلاش می‌کند شجاعت لازم برای عبور از شادی‌ها و غم‌هایی را به دست بیاورد که زندگی (دریای داستان) پیش روی او می‌گذارد.
همینگوی در سال 1954 برنده‌ی جایزه نوبل ادبیات شد. این داستان تصویری کامل از زندگی را ارائه می‌دهد.
- درباره‌ی رمان پیرمرد و دریا بیشتر بخوانید:
پیرمرد و دریا، داستانی که هیچ‌گاه از یاد نخواهید برد
3- کتاب صوتی خوشه‌های خشم
کتاب صوتی خوشه‌های خشم، به‌عنوان شاهکار بزرگ و منحصربه‌فرد نویسنده آمریکایی؛ جان اشتاین بک شناخته می‌شود. نگارش این کتاب آن‌چنان قوی و عمیق است که به‌جرئت می‌توان آن را به‌عنوان یکی از بهترین آثار ادبیات و فرهنگ آمریکایی به شمار آورد.
این داستان، شرح حال خانواده‌ای کشاورز است که بر اثر هجوم سایر کشاورزان خرده پا و کارگران کشاورزی، زمین‌های خود را در اکلاهما رها می‌کنند و چون تمامی امید و آرزویشان را از ماندن در آن‌جا برباد رفته می‌بینند به سوی سرزمین افسانه‌ای کالیفرنیا روی می‌آورند.
جان اشتاین بک در سال ۱۹۶۲ موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.
4- کتاب صوتی عقاید یک دلقک
کتاب صوتی عقاید یک دلقک اثر هاینریش بُل، یکی از تاثیرگذارترین رمان‌های قرن بیستم و برنده‌ی جایزه نوبل ادبی سال 1972 است.
این کتاب، به بیان زوایای مختلف دیدگاه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و عقاید متفاوت بین کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها در آلمان تحت تاثیر هیتلر پرداخته است.
هانس شنیر، نام شخصیت اصلی داستان است. هانس فردی است که به دلیل تفاوت مذهب با خانواده‌اش آنها را ترک کرده و به عنوان یک دلقک در یک سیرک مشغول به کار می‌شود. اما نقطه‌ی آغاز داستان از زمانی‌ست که او در یک اجرا بر اثر زمین خوردن از ناحیه زانو آسیب جدی می‌بیند و …
- اگر به آثار هاینریش بُل علاقه‌مندید؛ خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
معرفی آثار هاینریش بل؛ نویسنده‌ی درماندگان و شکست‌خوردگان
5- کتاب صوتی صد سال تنهایی
کتاب صوتی صد سال تنهایی نوشته‌ی گابریل گارسیا مارکز از مشهورترین رمان‌های جهان به سبک رئالیسم جادویی است که در سال 1982 موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.
صد سال تنهایی به شرح زندگی شش نسل خانواده بوئندیا می‌پردازد که نسل اول آنها در دهکده‌ای به نام ماکوندو ساکن می‌شود. خاندانی که با خوزه آرکادیو بوئندیا و همسرش اورسلا شروع می‌شود. این خاندان نسل پشت نسل در شهر خیالی ماکوندو -جایی در امریکای لاتین- زیسته‌اند.
ماکوندو مکانی فریبنده است که همه چیز را با نرمی به نفرت و انزجار می‌کشاند. جایی که در اغوا کننده‌ترین و جذاب‌ترین حالتش لجن زاری زننده و گزنده است.
داستان صد سال تنهایی از زبان سوم شخص حکایت می‌شود. سبک این رمان رئالیسم جادویی است. شخصیت‌های کتاب مارکز در گذر صد سال و در میان نسل‌های متفاوت پیر می‌شوند و می‌میرند اما همگی یا به صورت روح بر می‌گردند یا در نسل بعد تناسخ می‌کنند.
به دلیل همین حرکت دایره‌وار زمان، بسیاری از شخصیت‌ها نام و رفتاری مشابه پیشینیان دارند و اغلب، اشتباهات آنان را تکرار می‌کنند.
- درباره رمان صدسال تنهایی در وبلاگ نوار بخوانید:
کتاب صوتی صد سال تنهایی و جنون بی‌نظیرش
6- کتاب صوتی نام من سرخ
کتاب صوتی نام من سرخ نوشته‌ی اورهان پاموک است که در سال ۲۰۰۶ برنده جایزه نوبل ادبیات شده است که بخشی از تاریخ ترکیه در زمان امپراتوری عثمانی را روایت می‌کند. همچنین این کتاب نقاط مشترک تاریخ ایران و ترکیه را به تصویر کشیده است.
انگیزه اورهان پاموک برای خلق این اثر، بازآفرینی داستان‌های ادبیات کلاسیک بوده است، در این رمان از کتاب‌ها و شعرای مشهوری نام برده شده است، شعرایی که بیشتر آنها از جمله افراد فاخر ادبیات فارسی بوده و هستند، هم‌چون فردوسی و نظامی.
نام من سرخ از زمان انتشار به بعد، به بیش از ۶۰ زبان ترجمه شده است.
ده نویسنده مشهور عصرمعاصرایران
برترین نویسندگان معاصر ایرانی چه کسانی هستند؟
ادبیات فارسی پیشینه‌ای دیرین دارد و گستره‌ی آن در گذشته حتی از مرزهای امروزی کشور بسی فراتر رفته بود. اما این حقیقتی انکارناپذیر است که ادبیات معاصر ما در مقایسه با تاثیر و نفوذ برخی از ملل‌ها و فرهنگ‌های دیگر جایگاه مطلوبی ندارد. با این همه از میان نویسندگان معاصر ایرانی هستند نام‌هایی که در زمینه‌ی رمان و داستان کوتاه خوش درخشیدند و بر سایر آثار دوران بعد از خود تاثیر فراوان گذاشتند.
در این مقاله از نوار با ما همراه باشید تا به معرفی 10 تن از برترین نویسندگان معاصر ایرانی بپردازیم اما پیش از آن، پیشنهاد ما مطالعه‌ی مقاله‌ی تاریخچه رمان فارسی در همین وبلاگ است.
1- محمدعلی جمالزاده
محمدعلی جمالزاده
سیدمحمدعلی موسوی جمالزاده اصفهانی (1376-1270)، از برترین نویسندگان معاصر ایرانی اهل اصفهان بود.
او نخستین مجموعه‌ی داستان‌های کوتاه ایرانی را با عنوان یکی بود یکی نبود در سال 1300 در برلین منتشر کرد.
جمالزاده، در سال 1965 جایزه نوبل ادبیات را کسب کرد. داستان‌های وی انتقادی (از وضع زمانه)، ساده، طنزآمیز و آکنده از ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه است.
همچنین از او به عنوان یکی از بنیانگذاران اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی یاد می‌شود. داستان کوتاه «فارسی شکر است» که در کتاب یکی بود یکی نبود او چاپ شده است به عنوان نخستین داستان کوتاه فارسی به شیوه‌ی غربی به شمار می‌آورند.
جمالزاده در مقدمه کتاب خود بیان می‌کند که کاربرد ادبیات جدید نخست بازتاب فرهنگ عامه و سپس انعکاس مسایل و واقعیت‌های اجتماعی است.
آثار محمدعلی جمالزاده عبارتنداز: سر و ته یه کرباس، دارالمجانین زمین، ارباب، دهقان، صندوقچه اسرار، تلخ و شیرین، راه آب نامه، قصه های کوتاه برای بچه های ریش دار، قصه ما به سر رسید و…
کتاب صوتی کباب غاز، از آثار داستانی کوتاه و مشهور محمدعلی جمالزاده است که می‌توانید این داستان کوتاه و شیرین را رایگان از سایت یا اپلیکیشن نوار دریافت کنید.
2- صادق هدایت
صادق هدایت
صادق هدایت (1330-1281)، مترجم و یکی از نویسندگان روشنفکر معاصر ایرانی در پاریس بود. او در ردیف محمدعلی جمالزاده و صادق چوبک، از پدران داستان‌نویسی نوین ایرانی به شمار می‌رود.
هدایت در فاصله سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۴ خورشیدی ده‌ها داستان کوتاه نوشت و به چاپ رساند تا اینکه در ۱۳۱۵ خورشیدی به همراه دوست خود علی شیرازپور پرتو معروف به شین پرتو به هند رفت و شروع به یادگیری زبان پهلوی کرد.
بوف کور مهمترین اثر داستانی مدرن ایران است و آنچه موجب شهرت جهانی هدایت شد، همین کتاب بود که به زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی و فرانسه ترجمه شد.
هدایت یکی از معدود نویسندگان معاصر ایرانی محسوب می‌شود که با تکیه بر فرهنگ و تاریخ ایران به ویژه خرد ایرانی، خاستگاه ایرانی بودن خود را برجسته کرد.
همه‌ی تلاش او در آفرینش بهترین داستان‌هایش حیات بخشیدن به نمادها، تمثیل‌ها، استعاره‌ها و نشانه‌های گم‌شده یا فراموش شده در فرهنگ کهن و ادبیات ایرانی است.
از آثار صوتی صادق هدایت که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتاب صوتی بوف کور
- کتاب صوتی سه قطره خون
- کتاب صوتی زنی که مردش را گم کرد
- کتاب صوتی داش آکُل
- کتاب صوتی سگ ولگرد
3- ابراهیم گلستان
ابراهیم گلستان
سید ابراهیم تقوی شیرازی، مشهور به ابراهیم گلستان (1301 تا کنون)، نویسنده معاصر ایرانی، فیلم‌نامه‌نویس و مترجم است.
سبک ویژه‌ی آثار مکتوب داستانی وی در سیر پیشرفتِ داستان معاصر فارسی قابل توجه دانسته شده‌است.
آثار مکتوب گلستان از سبکی خاص برخوردار است و بسیاری سبک نویسندگی او را تاثیرپذیرفته از داستان‌های کوتاه «ارنست همینگوی» می‌دانند؛ گرچه او تاثیرپذیری از هیچ نویسنده‌ای را نمی‌پذیرد.
گلستان از زمره‌ی نخستین نویسندگان معاصر ایرانی است که به زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالب‌های داستانی نوین، اهمیت داد و به آن پرداخت. از این‌رو نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی درخور توجه است.
از آثار مهم ابراهیم گلستان می‌توان به آذر ماه آخر پاییز، خروس، شکار سایه، مد و مه و… اشاره کرد.
4- صادق چوبک
صادق چوبک
صادق چوبک (1377-1295)، نویسنده معاصر ایرانی در سبک واقع‌گرایی بود. او را به دلیل دقت‌نظر در جرئی‌نگری‌ها و درون‌بینی‌ها، رئالیست افراطی و طبیعت‌گرا خوانده‌اند.
در نامه‌های متعددی که چوبک در سال‌های قبل و بعد از انقلاب به دوستانش می‌نوشت، می‌توان علاقه‌ی افراطی او را به ایران و فرهنگش دید. او عاشق کتاب‌های کلاسیک فارسی مانند تاریخ بیهقی و کلیات سعدی بود.
صادق چوبک، نخستین مجموعه داستانش را با نام «خیمه شب بازی» در ۱۳۲۴ خورشیدی منتشر کرد. در این اثر و اثری دیگری با نام «چرا دریا طوفانی شد» (۱۳۲۸) بیشتر به توصیف مناظر می‌پردازد، ضمن اینکه شخصیت‌های داستان و روابط آنها و روحیات آنها نیز به تصویر کشیده می‌شود.
او در ۱۳۲۸ خورشیدی اثر دیگرش را هم که حاوی سه داستان و یک نمایشنامه بود با عنوان «انتری که لوطی‌اش مرده بود» به چاپ سپرد.
آثار دیگر وی که برایش شهرت فراوان به ارمغان آورد، رمان‌های «تنگسیر» (۱۳۴۲) و «سنگ صبور» (۱۳۴۵) است.
در «سنگ صبور» جریان سیال ذهنی روایت و بیان داستان از زبان افراد مختلف به کار گرفته شده‌است. این اثر بحث‌های زیادی را در محافل ادبی آن زمان برانگیخت.
او یک رئالیست تمام عیار بود که با منعکس کردن چرک‌ها و زخم‌های طبقه رها شده فرودست نه در جستجوی درمان آنها بود و نه تلاش داشت، پیشوای فکری نسلی شود که تاب این همه زشتی را نداشت. به همین دلیل چهره کریه و ناخوشایندی که از انسان بی‌چیز، گرسنه و فاقد رویا ارایه می‌دهد، نه تنها مبنای آرمان‌گرایانه ندارد، بلکه نوعی رابطه دیالکتیکی است، میان جنبه‌های مختلف خشونت.
از آثار صوتی صادق چوبک که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
5- جلال آل احمد
جلال آل احمد
جلال آل احمد (1348-1302)، روشنفکر، منتقد و از نویسندگان نام آشنا در ادبیات معاصر ایرانی اهل گیلان و همسر سیمین دانشور بود.
مجموعه داستان «دید و بازدید» نخستین اثر ادبی آل احمد محسوب می‌شود که در سال 1324 منتشر شد.
این مجموعه، ابتدا 10 داستان کوتاه بود که در چاپ هفتم آن دو داستان دیگر به آن افزوده شد. جلال در این مجموعه با نثری طنزآلود به انتقاد از مسائل اجتماعی پرداخت.
وی مجموعه داستان دیگری را با نام «از رنجی كه می‌بریم» در سال 1326 منتشر کرد. در این مجموعه 7 داستان کوتاه آمده بود و جلال در آن به شکست احزاب در اجتماع آن روز ایران، اشاراتی کرده بود.
سال 1331، سال انتشار مجموعه نه داستان کوتاه به نام «زن زیادی» است. جلال در این کتاب که حاوی یک مقدمه نیز هست، به تصویر شخصیت زنان قشرهای مختلف پرداخته است.
جلال در «سرگذشت کندوها» که نخستین داستان نسبتا بلند او بود، به قضیه نفت و شکست مبارزات سیاسی سال‌های 29 تا 31 پرداخت. او در این کتاب به سبک قصه‌های سنتی ایران، با «یکی بود یکی نبود» داستان خود را آغاز می‌کند.
از آثار صوتی جلال آل احمد که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
6- هوشنگ گلشیری
هوشنگ گلشیری
هوشنگ گلشیری (1379-1316)، نویسنده معاصر ایرانی اهل اصفهان بود. مورخان ادبی وی را از تاثیرگذارترین داستان‌نویسان معاصر زبان فارسی دانسته‌اند.
او با نگارش رمان کوتاه شازده احتجاب، در اواخر دهه چهل خورشیدی به شهرت فراوانی رسید. این کتاب را یکی از قوی‌ترین داستان‌های ایرانی خوانده‌اند.
مهمترین جنبه شخصیت ادبی گلشیری اما از اواسط ۱۳۶۲ ظهور کرد، او نشست‌های هفتگی داستان‌خوانی (معروف به جلسات پنجشنبه‌ها) را با شرکت نسل جوان‌تر داستان‌نویسان پایه‌گذاری کرد؛ که جلسات که تا اواخر 67 ادامه یافت.
سید ضیا موحّد استاد فلسفه و منطق و شاعر ایرانی:
«در زندگی گلشیری مثل‌اینکه هیچ‌چیز شخصی و خصوصی وجود نداشت. درِ خانه‌اش همیشه به روی ما باز بود و اگر کسی مدت کوتاهی با او رفت‌وآمد می‌کرد از همه‌چیز زندگی گذشته و حال او آگاهی می‌یافت. برای او آنچه مهم بود ادبیات بود. کسی که بیشترین آزار را به او رسانده بود همین‌که شعر، داستان یا مقاله‌‌ای خواندنی می‌نوشت زنگ کدورت را به آنی از قلب او پاک می‌کرد.»
از آثار مهم هوشنگ گلشیری می‌توان به آیینه‌های دردار، جن‌نامه، کریستین و کید، نیمه تاریک ماه و… اشاره کرد.
7- محمود دولت آبادی
محمود دولت آبادی
محمود دولت آبادی (1319 تا کنون)، نویسنده معاصر اهل ایران است.
رمان ده جلدی کلیدر، مشهورترین اثر اوست. برخی از آثار دولت‌آبادی به چندین زبان غربی و شرقی ترجمه و منتشر شده است. داستانِ بیشترِ نوشته‌های دولت‌آبادی در روستاهای خراسان رخ می‌دهد و از رنج و مشقت روستاییان شرق ایران روایت می‌کند.
کلیدر یک رمان عظیم روستایی است و در ۱۰ جلد و بالغ بر سه هزار صفحه که او بیش از ۱۵ سال عمرش را صرف نگارش آن کرده‌است، حجیمترین رمان فارسی به شمار می‌رود.
رمانی با زبانی فخیم و حماسی و با بیش از شصت شخصیت که جملگی تمام و کمال پرداخته شده‌اند.
دولت‌آبادی نثری ساده، روان و توصیف‌گرایانه دارد. داستان‌هایش را با نگاهی جزئی‌گرایانه و دقیق می‌نویسد. تمام دغدغه‌ی او دغدغه‌ی مردم فقیر، قشر متوسط و رو به پایین جامعه و مشکلات اجتماعی نابه‌سامان است.
وی بر این اساس مهمترین وظیفه‌ی نویسنده و هنرمند را بازسازی تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران می‌داند. امری که قدرت‌های استکباری با استعمارگری‌هایشان مانع آن شده‌اند.
از آثار داستانی محمود دولت آبادی می‌توان به کارنامه‌ی سپنج، سلوک، آن مادیان سرخ یال، جای خالی سلوچ و… اشاره کرد.
شما می‌توانید کتاب صوتی آهوی بخت من گزل را با صدای محمود دولت آبادی از سایت یا اپلیکیشن نوار دریافت کنید.
8- عباس معروفی
عباس معروفی
عباس معروفی (1336 تا کنون)، ناشر و نویسنده معاصر ایرانی مقیم آلمان است.
از معروفی نخست در سال 59، مجموعه‌ی داستان روبه‌روی آفتاب منتشر شد. پس از آن تا مدت‌ها داستان‌ها و اشعار خود را در نشریات مختلف منتشر می‌کرد.
با انتشار رمان سمفونی مردگان در سال 1368 نام عباس معروفی بر سر زبان‌ها افتاد.
از سال 1366 به مدت سه سال در مناصب هنری مختلف، زمینه‌ی اجرای 500 کنسرت موسیقی را فراهم کرد. در دوره‌ای نیز مجله‌ی موسیقی آهنگ را منتشر ساخت.
سمفونی مردگان، شناخته‌شده‌ترین اثر عباس معروفی است. این اثر داستان یک خانواده تاجر اردبیلی را روایت می‌کند. رویدادهای کتاب همزمان با جنگ جهانی دوم و اوضاع به شدت آشفته کشور و مردم رخ می‌دهد.
از آثار صوتی عباس معروفی که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتاب صوتی سمفونی مردگان
- کتاب صوتی سال بلوا
- کتاب صوتی دلی‌بای و آهو
- کتاب صوتی ورگ
- کتاب صوتی آونگ خاطره‌های ما
- کتاب صوتی دریا روندگان جزیره آبی‌تر
9- رضا قاسمی
رضا قاسمی
رضا قاسمی (1328 تا کنون)، کارگردان و نویسنده معاصر ایرانی اهل اصفهان است.
اولین اثر او نمایشنامه کسوف بود که در ۱۸ سالگی نوشت و دو سال بعد در دانشگاه تهران به روی صحنه برد.
او از سال ۱۳۴۹، همزمان با تحصیل در دانشکده‌ی هنرهای زیبا، به نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر پرداخت و آثاری چون کسوف، آمد و رفت، نامه‌هایی بدون تاریخ از من به خانواده‌ام و بالعکس، و چاه را به صحنه آورد.
نویسندگی و کارگردانی سه نمایشنامه اتاق تمشیت، ماهان کوشیار و معمای ماهیار معمار هم حاصل فعالیت او در دوره‌ی پس از انقلاب است.
رضا قاسمی در سال ۱۳۶۵ ترک وطن گفت و از آن زمان در فرانسه زندگی می‌کند.
اثر معروف او با نام همنوایی شبانه‌ی ارکستر چوب‌ها، در سال ۱۹۹۶ در آمریکا و در سال ۱۳۸۱ در ایران به چاپ رسید و جوایز مختلفی را برایش به ارمغان آورد.
10- جیران گاهان
جیران گاهان
جیران گاهان، نویسنده‌ی کتاب «زیر آفتاب خوش خیال عصر» از آن دست نویسندگان معاصر ایرانی است که فرزند خلف کلاس‌های داستان‌نویسی به شمار می‌رود. این را می‌شود در لابه‌لای گفت و گو که می‌کوشد، به تعاریف کلاسیک از عناصر داستان اشاره کند؛ دید.
اولین اثر این نویسنده از یک جهت قابل تامل است. او در کتابش به سوژه‌ای پرداخته که شاید در ادبیات داستانی ما خیلی کم نمونه‌اش دیده می‌شود.
کتاب صوتی زیر آفتاب خوش خیال عصر روایت دختری از خانوده‌ای کلیمی به شیوه غیرخطی و جریان سیال‌ذهن است که رابطه‌ی عاطفی او با جوانی غیریهودی به تصویر کشیده می‌شود.
نویسنده برای روایت این داستان از شیوه‌ی جریان سیال ذهن بهره گرفته است، اما این نوع روایت آنقدر پیچیدگی ندارد که خواننده‌ی معمولی را دچار آشفتگی کند و دنبال کردن سیر حوادث را برای او دشوار سازد.
برچسب‌ها: علی اکبری, زمین متحد, خبرنگار, آرامش